Bir sohbet esnasında bir büyüğümüz, “Dosttan gelen zehir olsa bal olur, düşmandan gelen bal olsa zehir olur.” şeklinde veciz bir söz söylemişti. Adeta bir atasözü hükmünde olan bu şiar yapacağımız birçok hareketi belirleme noktasında bizim için bir ölçü olmuştur. Bu sözün bir kaynağı, bir söyleyeni var mı diye araştırma yaparken aşağıdaki kıssadan hisse ile karşılaştım, buyurun anlatayım ;
Günün birinde dönemin padişahı Lokman-ı Hekim’e yaptıklarından dolayı öfkelenmiş ve adamlarını göndermiş yaka paça tutuklayıp huzuruna çıkarmışlar. Padişah, Lokman-ı Hekim’e şöyle demiş: “Ben padişah’ım ama her yerde senin adın dillendiriliyor. Bu böyle olmaz. Kimin güçlü olduğunu sınamamız lazım. Senle şart tutalım. Her birimiz birbirine bir kase bir şey sunsun ve içsin. Kim sağ kalırsa gerçek hekim, gerçek güç odur, diğeri ona biat edecek”
Lokman-ı Hekim padişahın bu şartını kabul edince, Padişah gün belirliyor, “Filan gün gel sana bir kase sıvı sınacağım, içeceksin” diyor. Lokman-ı Hekim gidiyor, tabi padişahın nasıl bir kişilik sahibi olduğunu bildiğinden hazırlık yapıyor, eşine: “Yarın padişahın yanına gidip döndüğümde, hemen beni bu çukura koyacak gırtlağıma kadar toprak altına gömeceksin der” ve gider. Padişah da bu arada hazırlığını yapmış ve ülkenin en öldürücü yılanlarından bir kase dolusu zehir sağıp hazırlamıştır. Lokman-ı Hekim tahmin ettiğinden şaşırmaz, kaseyi soğukkanlılıkla alır içer ve dosdoğru eve koşar. Eşi onu boğazına kadar toprağa gömer. Her gün ona su ve yemek içirir. Zehir bedenini delik deşik eder, yakar, öyle ki zehirin hışmından toprak köpürür ama Lokman-ı Hekim’in iradesi ve tedavi yöntemi zehiri yener ve bir süre sonra bu öldürücü süreçten yenilenmiş olarak adeta yeniden doğarak çıkar. Padişahın huzuruna çıktığında Padişah hayretler içinde korkuya kapılır. Çünkü ona içirdiği zehirin sadece bir damlasını denemek için bir adamına içirtmiş ve anında vücudu delik deşik olup ölmüştür. Lokman-ı Hekim bir kase dolusunu içmiş olduğu halde daha sağlıklı dönmüştür. Bu padişahı korkuya boğar ama yine de söz kesmiştir, yoksa itibarı kalmayacaktır, Lokman-ı Hekim’e “Tamam sen şartımı yerine getirdin, şimdi sıra sende, söyle bana ne içireceksin?” der. Lokman-ı Hekim gülümseyerek gayet rahat, “Sayın Padişahım hiç acele etmeyin günü geldiğinde size hayal bile edemeyeceğiniz bir kase dolusu bir sıvı vereceğim” der ve gider.
Padişahı saran korku daha da büyür, bu Lokman-ı Hekim bana nasıl bir zehir hazırlayacak, panzehiri ne olabilir diye düşüne düşüne gözüne uyku girmez, psikolojisi altüst olur, günden güne zayıflar, mum gibi erir. Nihayet günü geldiğinde padişah gerçekten de Lokman-ı Hekim bana nasıl bir zehir içirecek korkusuyla ruhen, bedenen öyle zayıflamıştır ki onun bu halini gören Lokman-ı Hekim: “Padişahım” der, Siz adamlarınızı gönderip beni yaka paça huzura getirip en etkili zehirlerden bir kase dolusu sundunuz, ben ise öyle yapmayacağım, size gayet insani davranacağım, hiç bir düşmanlık, hiçbir kin yok içimde. Size ülkem ormanlarının en hasından en doğalından bir kase dolusu bal getirdim, buyrun yüreğiniz varsa afiyetle için” der.
Padişah duyduklarına inanmakta zorlanır. Aylardır en etkili zehirin ne olabileceğine kafa yorarken Lokman-ı Hekim “aptallık!” yapıp bir kase bal mı getirip sunuyor?
Padişah bal dolu kaseyi alır ve bir dikişte içer. Ne yazık ki kısa bir süre geçmeden yüreği bu kadar tatlıya dayanamaz, çünkü korku dolu bedeni çok zayıf düşmüştür ve düşer ölür. Tanık olan herkes bir daha Lokman-ı Hekim’in gücüne, dürüstlüğüne ve haklılığına biat eder…
Evet; fazla söze bırakmayan bu kıssadan hisseden sonra dostluğun önemi hakkında bir şeyler yazmaya çalışacağım. Dost kelimesinin kısaca anlamına bakarak yazımıza başlayalım. Dost; sevilen, güvenilen, yakın arkadaş, gönüldaş, iyi görüşülen kimse, düşman karşıtı, bir şeye düşkün olan, aşırı ilgi duyan kimse, iyi geçinen, aralarında iyi ilişki bulunan olarak tanımlanmaktadır. Ayetlerde geçen veli kavramı da dost, arkadaş, yardımcı ve gözeten anlamlarına gelmektedir.
Kısacası dost, yarendir, dost sırdaştır, dost yoldaştır, hayatın anlamını ifade eden en yakın kimsedir dost, VESSELAM.
