Emeklilerin tüketici kredileri nedeniyle maaşlarına haciz uygulanamıyordu. Fakat Yargıtay’ın içtihat birleştirme kararı işleri değiştirdi. Bankalar, emeklilerin kredi kullanırken verdikleri onay ve rıza beyanlarına dayanarak maaşlarına bloke koyabilecek.
Yargıtay, tüketici kredileri konusunda bankaların maaşlara haciz koyup koyamayacağına dair farklı uygulamaları sona erdirmek için içtihatlarını birleştirdi. Karara göre; kredi sözleşmelerinde yer alan onay, rıza, takas ve mahsup gibi hükümler doğrultusunda, emeklinin açık rızası varsa banka maaşa bloke koyabilecek.
Bankaların kredi sözleşmeleri genellikle detaylı ve uzun oluyor. Bu durum emeklilerin maddeleri dikkatlice inceleyip imzalamadan geçmesine neden olabiliyor. Artık emeklilerin, kredi alırken her maddenin detaylıca incelenip onaylanması gerekecek. Bazı bankaların bunu kabul edip etmeyeceği henüz belirsiz olsa da sözleşme imzalandığında emeklinin rızası geçerli olacak.
Yargıtay kararında, Anayasa’nın 48. maddesinin ilk cümlesi olan “Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme özgürlüklerine sahiptir.” esas alındı. Bu maddeye göre, herkes istediği alanda sözleşme yapma özgürlüğüne sahip olduğundan, kredi sözleşmelerinde yer alan rıza beyanları geçerli kabul edildi. Yargıtay, bu maddeye dayanarak yapılacak sözleşmeler doğrultusunda emekli maaşlarına bloke konulabileceğine hükmetti.
5510 sayılı kanunun 93’üncü maddesine göre, “Kanun gereği sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, kurum nezdinde doğan alacaklar dışında haczedilemez.” Ancak maddenin devamında “Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir” hükmü yer alıyor.
Yargıtay kararında dikkat çeken bir diğer konu, emekli maaşının ne kadarına bloke konulabileceği belirsizliği. Örneğin, bir emekli 20 bin TL maaş alıyor ve 23 bin TL taksitli bir kredi çekmişse, maaşının tamamına mı, yoksa belirli bir oranına mı bloke konulacağı net olarak açıklanmadı. Bu durum henüz kararda belirtilmediğinden bankalar ve emekliler arasında yeni anlaşmazlıklara yol açabilir.
Bazı Yargıtay üyelerinin itirazlarına rağmen içtihat birleştirme oy çokluğuyla kabul edildi ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
