Milyonlarca çalışanın ve emekli adayının gözü, emeklilik yaşının düşürülüp düşürülmeyeceği konusuna çevrildi. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin ardından özellikle 8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanlar, yüksek yaş şartlarından dolayı erken emeklilik fırsatını bekliyor.
Kamuoyunda giderek güçlenen beklenti, “kademeli emeklilik” adı verilen yeni bir modelle 50 yaş altına emekliliğin mümkün olabileceği yönünde.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, şu anda EYT benzeri geniş kapsamlı yeni bir düzenlemenin gündemde olmadığını açıkladı. Mevcut yasal sistem, 1999 sonrası sigorta girişi olan kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş sınırını temel alıyor. Ayrıca, 2008 sonrası sigortalılar için yaş şartı kademeli biçimde 65’e kadar çıkabiliyor. Buna rağmen, bazı muhalefet partileri ve sendikalar, Meclis’e kademeli emeklilik teklifleri sunmaya devam ediyor. Bu tekliflerde, sigortalılık başlangıç tarihine göre yaş şartının 43-45 yaş aralığına çekilmesi öneriliyor. Henüz resmî bir yasa olmasa da, bu öneriler kamuoyunun erken emeklilik beklentisini diri tutuyor.
Emeklilik koşulları, sigorta başlangıç tarihi ve bağlı olunan sigorta koluna (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) göre değişiyor. EYT kapsamındakiler (8 Eylül 1999 öncesi) için yaş şartı yokken, kadınlar 20 yıl sigortalılık ve 5000–5975 prim günü, erkekler ise 25 yıl sigortalılık ve 5000–5975 prim günü ile emekli olabiliyor. 1999–2008 arası girişliler için kadınlarda 58 yaş, erkeklerde 60 yaş şartı bulunuyor ve her iki grup için de 7000 prim günü gerekiyor. 2008 sonrası girişlilerde ise prim günü 7200’e (Bağ-Kur’da 9000) çıkarıldı ve emeklilik yaşı 65’e kadar kademeli olarak yükseliyor.
Mevcut sistemde 50 yaşın altında emeklilik yalnızca bazı istisnai durumlarda geçerli. Malulen emeklilik için, çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybeden bireyler, 1800 gün prim ve 10 yıl sigortalılık süresi şartıyla yaş beklemeden emekli olabiliyor.Engelli emekliliği, engellilik oranı ve üzeri olan vatandaşlar için yaş şartı olmadan 15 yıl sigortalılık ve 3600 gün prim ile mümkün hale geliyor. Yıpranma payı (fiili hizmet süresi zammı) olan çalışanlar, her yıl eklenen yıpranma günleriyle emeklilik yaşlarını öne çekebiliyor.
Hükümetin yeni bir yaş indirimi planı olmamakla beraber, kademeli emeklilik tartışmaları Meclis ve kamuoyunda hız kazanmaya devam ediyor. Vatandaşlar, 2025 yılı içinde bu konuda somut bir adım atılmasını umutla bekliyor.
KAYNAK : Haber Merkezi