Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 24 Temmuz’da sürpriz bir kararla politika faizini 300 baz puan indirerek yüzde 46’dan yüzde 43’e çekti. Bu adımın hemen ardından bankalar da vadeli mevduat faizlerini aşağı yönlü revize etti. Daha önce yüzde 46-47 seviyelerinde olan 32-45 günlük vadeli mevduat faizleri, cuma günü itibarıyla yüzde 44,5’in altına düştü. Şu anda bankaların sunduğu faiz oranları yüzde 41 ile 44,5 arasında değişiyor.
Faiz indiriminin etkisi yalnızca mevduatla sınırlı kalmadı. TL gecelik referans faizi (TLREF) de bu süreçte düşüş gösterdi. Perşembe günü yüzde 45,7 olan TLREF, cuma günü yüzde 42,8 seviyesine geriledi. Bu düşüş, para piyasası fonlarının ve serbest TL fonlarının getirilerinde de azalmaya yol açtı. Fon getirileri yüzde 4 seviyelerinden yüzde 3,5 civarına kadar indi.
Enflasyon Etkisi ve TLREF’in Seyri
17 Nisan’daki faiz artışı sonrası TLREF, yüzde 49 seviyelerine kadar yükselmişti. Ancak, mayıs ve haziran aylarında açıklanan görece düşük enflasyon verileriyle birlikte piyasada faiz indirimi beklentisi oluştu. TCMB’nin yeniden repo ihalelerine dönmesiyle TLREF kademeli olarak gerilemeye başladı. Haziran enflasyonunun açıklanmasının ardından ise bankalar mevduat faizlerini düşürmeye başladı.
Merkez Bankası verilerine göre, 6 Haziran haftasında 3 aya kadar vadeli mevduatlarda ortalama bileşik faiz yüzde 59,60 ile zirve yapmıştı. Bu oran, 18 Temmuz itibarıyla yüzde 56,66’ya geriledi. Son faiz indirimiyle birlikte toplam düşüş 4-5 puana ulaştı.
Stopaj Artışına Rağmen Fonlara İlgi Yüksek
9 Temmuz’da yürürlüğe giren düzenleme ile 6 aya kadar vadeli hesaplar ve para piyasası fonlarındaki gelirlerde kesilen stopaj oranı yüzde 15’ten yüzde 17,5’e çıkarıldı. Bu vergi artışı faiz gelirlerini azaltsa da yatırımcıların ilgisini düşürmedi. Para piyasası fonlarındaki toplam büyüklük 189 milyar TL artarak 1 trilyon 227 milyar TL seviyesine ulaştı.
Reel Getiri Hâlâ Korunuyor mu?
Mevduat faizlerinde yaşanan düşüşe rağmen TL mevduatlar, hâlâ enflasyonun üzerinde reel getiri sunuyor. Yıllık enflasyonun yüzde 35 seviyelerinde seyrettiği ortamda, brüt yüzde 44 civarındaki mevduat faizleri net aylık yüzde 3,18 getiri sağlıyor. Aylık enflasyon bu oranın altında kaldığı sürece yatırımcılar reel kazanç elde etmeye devam ediyor. Ancak Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine devam etmesi durumunda, bu dengenin sürdürülebilirliği sorgulanabilir hale gelecek.
