Nöbetçi Eczaneler
Hareket bozuklukları, kişinin istemli hareketlerini başlatma, sürdürme ve kontrol etme sürecinde yaşadığı yavaşlama, düzensizlik, titreme gibi sorunları ifade eder. Kuvvet veya duyu kaybı olmaksızın ortaya çıkan bu rahatsızlıklar, özellikle orta ve ileri yaşlarda görülen Parkinson hastalığı ve esansiyel tremor gibi hastalıklarda sıkça karşımıza çıkar. Kronik ağrılarda ise farklı bir pil tedavi yöntemi kullanılarak hastaların yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir.
Hareket Bozukluklarının Temel Nedenleri
Hareket bozuklukları çoğunlukla beyindeki sinir hücreleri arasındaki kimyasal iletişim bozuklukları nedeniyle ortaya çıkar. Parkinson gibi hastalıklarda dopamin üretiminin azalması kritik rol oynar. Bunun yanı sıra, bazı hareket bozukluklarının genetik temelleri de mevcuttur. Örneğin esansiyel tremorun ailevi geçişi iyi bilinir.
Parkinson ve Esansiyel Tremorun Özellikleri
Parkinson, yavaş hareket etme, vücutta sertlik, denge sorunları ve istirahat halinde titreme gibi belirtilerle kendini gösterir. Esansiyel tremor ise daha yaygın, ancak genellikle daha hafif seyreden ve tedavi ihtiyacı daha az olan bir titreme türüdür.
Tanı ve Tedavi Süreci
Parkinson hastalığında başlangıçta ilaç tedavisi uygulanır. Hastalığın ilerlemesi veya ilaçların etkinliğinin azalması durumunda cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir. Cerrahinin en etkin olduğu dönem genellikle hastalığın orta evresidir. Çok erken dönemde ilaç tedavisinden yeterli fayda alınırken, çok ileri dönemlerde cerrahinin etkisi sınırlı olabilir.
Beyin Pili Tedavisi Nedir ve Ne Zaman Uygulanır?
Beyin pili tedavisi, kalp piline benzer küçük bir cihazın göğüs cildinin altına yerleştirilmesi ve beynin belirli merkezlerine elektrotlar aracılığıyla elektrik sinyalleri göndermesi prensibine dayanır. Bu elektrik uyarımları, hareket bozukluklarının kaynağı olan beyin bölgelerindeki aktiviteyi düzenleyerek şikayetlerin azalmasını sağlar. İlaç tedavisine yanıt alınamayan, yan etkiler nedeniyle ilaç dozu artırılamayan hastalar için önemli bir seçenektir.
Beyin Pili Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ameliyat öncesi gelişmiş görüntüleme yöntemleriyle beyin haritası çıkarılır, hedeflenen bölge belirlenir. Anadolu Sağlık Merkezi’nde ameliyatın büyük bir kısmı ameliyathane dışında planlanarak, ameliyatta genel anestezi altında hastanın konforu ve ameliyat süresinin kısalması sağlanır. Elektrotlar beynin hedeflenen bölgelerine yerleştirilir, ardından elektrotlar göğüste cilt altına yerleştirilen pile bağlanır. Ameliyat ortalama 4-4,5 saat sürer.
Genel Anestezinin Avantajları
Eskiden ameliyat sırasında hastanın uyanık tutulup elektrotların doğru yerleşimi test edilirdi. Günümüzde ileri teknoloji ve hibrit ameliyathaneler sayesinde genel anestezi altında ameliyat yapılabiliyor. Bu yöntem hastanın konforunu artırırken, ameliyat süresini de kısaltmaktadır.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Hastalar genellikle 1-2 gün hastanede kalır. Ameliyat sonrası ilk gece yoğun bakımda takip edilir. Çoğu hasta ameliyatın ertesi günü evine dönebilecek duruma gelir.
Pil Tedavisinin Başarı Oranları
Beyin pili tedavisi hastalığın kendisini tamamen iyileştirmez, ancak hastanın şikayetlerinde ciddi azalma sağlar. İyi planlanmış ameliyatlarda hastanın şikayetleri %80-85 oranında azalabilir. Titreme şikayetlerinde %85, hareketlerde yavaşlama ve sertlikte %60-65, denge sorunlarında ise %50-60 oranında iyileşme sağlanır. Doğru elektrot yerleşimi başarının en kritik faktörüdür.
Pil Tedavisi Kimlere Uygulanabilir?
Yaş sınırı olmaksızın, ameliyatı engelleyecek ciddi kalp, tansiyon veya akciğer hastalığı bulunmayan hastalara uygulanabilir. Genetik kaynaklı hareket bozuklukları olan çocuklarda da başarıyla kullanılmaktadır. İlaçların yetersiz kaldığı veya yan etkilerin sorun oluşturduğu hastalar için pil tedavisi önemli bir alternatif.
Pilin Ömrü ve Değişimi
İki tip pil vardır: şarj edilebilen ve şarj edilemeyen. Şarj edilemeyen piller ortalama 5-6 yıl, şarj edilebilenler ise 10-12 yıl dayanır. Pil ömrü sona erdiğinde, 10-15 dakikalık kısa bir işlemle pil değişimi yapılabilir ve bu işlem genellikle genel anestezi gerektirmez.
Pilin Yerleşim Yeri
Pil genellikle göğüsteki köprücük kemiğinin altındaki cilt altına yerleştirilir. Elektrotlar ise beynin hareket bozukluklarını kontrol eden merkezlerine konumlandırılır.
Titreme ve Diğer Şikayetlerde Doktora Başvuru Önemli
Hareket bozuklukları belirtilerinde en ufak kötüleşme, yeni titreme veya beklenmedik değişikliklerde zaman kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Erken müdahale, cerrahi için en uygun zamanın kaçırılmaması açısından önem taşır.
Kronik Ağrılarda Pil Tedavisi
Hareket bozuklukları dışında, kronik ağrılar için de pil tedavisi uygulanmaktadır. Omurilik üzerine yerleştirilen bu piller, özellikle diyabetik sinir ağrısı, omurga cerrahisi sonrası devam eden ağrılar veya bel fıtığı ameliyatları sonrası oluşan kronik ağrılarda kullanılır.
Hareket bozuklukları ve kronik ağrılar, yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren sağlık sorunlarıdır. Beyin pili tedavisi, doğru zamanlama ve teknikle uygulandığında, şikayetlerde kayda değer iyileşme sağlayarak hastaların günlük yaşamlarını önemli ölçüde rahatlatmaktadır. Modern cerrahi teknikler ve gelişmiş teknolojiler sayesinde ameliyatlar daha konforlu, daha kısa sürede ve daha başarılı şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Bu tedavi yöntemine başvurmak için belirtilerinizde değişiklik fark ettiğinizde uzman doktorunuza danışmanız büyük önem taşır.
