“Mantarı tanımıyorsanız bırakın tüketmeyi kesinlikle elinizi bile vurmayın” Sarıalan.
Bahar aylarında mantar zehirlenme vakaları artış gösterirken, sağlık personellerinin yaptığı uyarıların yanında 12 yaşından beri mantar toplayan Ayhan Sarıalan’dan da uyarı geldi. “Mantarı tanımıyorsanız bırakın tüketmeyi kesinlikle elinizi bile vurmayın” dedi.
Ormanlarıyla meşhur Çayıralan ilçemizde bahar aylarında mantar bol olunca zehirlenme vakaları da artış gösteriyor. 10-12 yaşından bu yana mantar toplayıp tükettiğini söyleyen Ayhan Sarıalan ile yaptığımız söyleşide; mantar toplamanın ve tüketmenin riskleri hakkında bilgiler aktardı. “Bana mantarı dedem öğretti” diyen Ayhan Sarıalan, ilçede yetişen mantarlar hakkında gazetemize bilgiler aktardı.
En güzel mantarın Kuzu Göbeleği ve Kanlıca mantarı olduğunu vurgulayan Sarıalan; “Şu an içinde bulunduğumuz ormanlarımızda Kuzu Göbeleği, Kanlıca, Evlek, Ardıç Mantarı, Ağ Mantar (Yeryaran) gibi mantarlarımız oldukça çoktur. Bugün evlek mantarını çok topladık. Ağ mantar ise henüz çoğu yerde çıkmamış. Toprağın ısınması gerekiyor. Evlek mantarının ise çeşitleri mevcut. 3-4 çeşidi var. İnsanları en çok yanıltan mantarlardan biri evlek mantarıdır. Ben bu işe yıllarımı verdiğim için zehirli mantar ile zehirsiz olanı ayırt edebiliyorum. Ama siz ayırt edemiyorsanız kesinlikle elinizi bile vurmayın” dedi.
Evlek mantarını tarif eden Sarıalan; “Evlek mantarının içinin rengi sarı ve siyah olur. Mantarda en çok dikkat edilmesi gereken bir hususta, dışının rengi çilli olur. Eğer dış rengi kahverengi ise bu türlerin bazıları zehirlidir. Bazıları ardıç mantarıdır. Sadece haşlanırsa yenebilir. Dışı çok kahverengi, içi ise çok siyahsa o mantarı almayın. Ağ mantarımız ise diğer bir ismiyle halk arasında yer yaran olarak da bilinir. Çok lezzetli ve tehlikesiz bir mantar türüdür. Meşelik alanlarda sıklıkla yetişir. Toprakların ısınmasıyla birlikte önümüzdeki haftalarda her yerde çıkabilir” dedi.
Mantarı nasıl tükettiğini sorduğumuz Ayhan Sarıalan; “Benim tercih ettiğim bir pişirme yöntemi var. Ancak bu yöntemi bilmediğiniz mantarlarda kesinlikle uygulamayın. Tepsinin içine mantarları yatırın. Üzerine biraz tereyağı ve rendelenmiş kaşar peyniri ekleyin, biraz da sucuk ekleyip fırına sürdüğünüzde tadından yenmez. Parmaklarınızı yersiniz. Ben en çok bu tür pişirmeyi tercih ederim. Ama bir kez daha söylüyorum. Tam emin değilseniz, mantarı haşladıktan sonra tüketmenizi tavsiye ederim” dedi. Mantarla birlikte süt ürünlerinin tüketilmesinin hayati önem taşıdığını söyleyen Sarıalan; “Ben dedemden, babamdan böyle gördüm. Her zaman mantarla birlikte süt ürünleri olan yoğurt, süt, dondurma veya ayranı ailemle birlikte mutlaka tüketirim. Sizlere de tavsiyem, mantar tüketiyorsanız yanında mutlaka süt ürünlerinden birini de tüketin” dedi.
Mantar toplamaya beraber giden emekli öğretmenlerimizden Niyazi Açıkel ise Çayıralan ormanları hakkında gazetemizi bilgilendirdi. Çayıralan’ın orman yönünden zengin bir ilçe olduğunu vurgulayan Açıkel; “Başta Kara Çam, Sarı Çam, Ardıç ve Meşe olmak üzere onlarca ağacın yer aldığı güzel ormanlara sahibiz. İçinde de başta kurt, tilki, ayı, vaşak, karaca, tavşan ve yabani domuz olmak üzere yine onlarca yabani hayvana ormanlarımız ev sahipliği yapar. İlkbahar mevsiminde ormanlarınızda bolca mantar çıkar. İlçe halkı da toplayıp tüketirler. Ayrıca Çayıralan Orman İşletme Müdürlüğü bünyesinde ilçemizde hem yetiştirme hem de kesim olarak ciddi çalışmalar yapılmaktadır. Ormanımızın her bölgesinde meşe kömürü yapımı mevcuttur ve yapılan üretimle birlikte ülke ekonomisine ciddi katkı sağlamaktadır. Bu güzel ormanlarımızın ağaçlarla manzarasıyla birlikte içinde buz gibi soğuk suları da mevcuttur, şifa kaynağıdır” dedi.
Avcıların kış aylarında Çayıralan ormanlarını tercih ettiğini söyleyen emekli öğretmen Niyazi Açıkel, yaz aylarında da piknik amacıyla yine Çayıralan ormanlarının tercih edildiğini söyledi. Çevre illerden ve ilçelerden piknik amacıyla ormanların tercih edildiğini belirten Açıkel, “Çayıralan halkı ormanlarına gözü gibi bakar. Ancak pikniğe gelen tüm vatandaşlarımıza benim naçizane tavsiyem, buralarda sadece anılarınızı bırakın, ancak çöplerinizi giderken alıp götürün” diyerek tüm ormanlarımızı korumamız ve gelecek nesillere aktarmamızın bir insanlık görevi olduğunu söyledi.
Zehirli mantar nasıl anlaşılır işte detaylar;
Zehirli mantarları tanımak ve onları tespit etmek oldukça önemlidir. İşte zehirli mantarları anlamanızı sağlayabilecek bazı ipuçları:
Zehirli mantarları ayırt etmek oldukça zor olabilir ve bazı türler tehlikeli olabilir. Bu nedenle, mantar toplama konusunda uzman olmayan kişilerin mantarları toplayıp tüketmekten kaçınmaları önemlidir. Eğer şüpheli bir mantar bulursanız, uzman bir mantar tanımcısına veya yerel sağlık otoritelerine danışmanız en güvenli seçenek olacaktır.
