Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), kira ödemeleriyle ilgili önemli bir düzenleme yapmayı planlıyor.
“Kira Ödemelerinde Tevsik Yükümlülüğüne İlişkin Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı”, GİB’in internet sitesinde kamuoyunun görüşüne sunuldu. Taslak, kira ödemelerinin nasıl yapılması gerektiğine dair yeni kurallar getirirken, uymayanlara uygulanacak cezalara da dikkat çekiyor.
Banka ve PTT Üzerinden Ödeme Zorunluluğu
Taslak kapsamında, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleriyle herhangi bir mükellefiyet kaydı bulunmayan kişilerin iş yeri ve konut kiralama işlemlerinde yapılan tahsilat ve ödemelerin bankalar veya PTT aracılığıyla yapılması zorunlu hale getiriliyor. Daha önce konut kira ödemelerinde 500 lira sınırı uygulanırken, yeni düzenlemeyle bu sınır kaldırılıyor ve tüm konut kira ödemeleri banka veya PTT üzerinden gerçekleştirilecek.
Kira Ödemelerinde Cezalar Artıyor
Yenilikler arasında dikkat çeken bir diğer husus ise, elden ödeme yapan kiracılara da ceza kesilmesi. Yürürlükteki mevcut tebliğde iş yeri kiralamalarında hem kiracıya hem de kiralayana ceza uygulanıyorken, konut kiralamalarında sadece kiralayana ceza kesiliyordu. Ancak Temmuz ayında TBMM’de kabul edilen vergi düzenlemesiyle birlikte, kiracılara da ceza kesilmesi mevzuata dahil edildi.
Yeni düzenlemeye göre, kira ödemelerini banka veya PTT aracılığıyla yapmayanlara, her bir tespit için kira tutarının yüzde 10’u oranında özel usulsüzlük cezası uygulanacak. Ancak, bu cezanın minimum tutarı 5 bin lira olarak belirlenmiş durumda. Mevcut uygulamada ceza oranı kira tutarının yüzde 5’i ve asgari 3 bin lira olarak uygulanıyor.
Kiracılar, ödemenin elden yapıldığını ödemeyi takip eden 5 iş günü içinde idareye bildirdiklerinde, özel usulsüzlük cezasından muaf tutulacaklar. Ayrıca, bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının üst sınırı da 8 milyon 700 bin liradan 20 milyon liraya çıkarılacak.
Kayıt Dışılığıyla Mücadele
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, düzenlemenin bazı zorunluluklar getirdiğini belirterek, bu zorunlulukların kiracılar açısından olumlu sonuçlar doğuracağını ifade etti. Akçam, “Kiracılar her şeyi resmi rakam üzerinden gönderdikleri zaman, hem mal sahibinin ödeyeceği kira gelirlerinin vergileri açısından hem de kira artışlarının abartılı olmaması gibi problemler çözüme kavuşacak. Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz Bey’in açıkladığı e-kontrat sistemi bu düzenlemeyle entegre olduğunda, kira gelirlerinin tespiti daha da kolaylaşacak. Amaç, kayıt dışılığı tamamen ortadan kaldırmak” dedi.
Akçam, düzenlemenin destekleyici olduğunu ve kiracılara yönelik cezaların genişletilmesinin “sahte kontrat” gibi durumların önüne geçeceğine dikkat çekti.
Bu yeni düzenleme, kira ödemeleri ve mükellefiyetler konusundaki şeffaflığı artırmayı ve vergi uyumunu sağlamayı hedefliyor. Yasal düzenlemelerin hayata geçmesiyle birlikte, kira ödemelerindeki kayıtdışılığı önlemek ve doğru vergi tahsilatını sağlamak adına önemli adımlar atılmış olacak.