Nöbetçi Eczaneler
Gebelik sürecinde karşılaşılan en önemli tehlikelerden biri erken doğumdur. Özellikle rahim ağzında yapısal bir zayıflık bulunan anne adaylarında bu risk daha da artar. Bu gibi durumlarda gebeliğin ilerleyişini desteklemek ve düşük riskini azaltmak amacıyla uygulanan tıbbi yöntemlerden biri “servikal serklaj” olarak biliniyor. Servikal serklaj; rahim ağzının, cerrahi dikiş yöntemiyle kapatılması işlemidir ve erken doğumu önlemeye yardımcı olur.
Servikal Serklaj Nedir?
Servikal serklaj, rahim ağzında açıklık ya da yetersizlik saptanan hamile kadınlarda uygulanan bir müdahaledir. Rahim ağzı doğum başlamadan önce kendiliğinden açılırsa düşük ya da erken doğum gerçekleşebilir. Bu durumu engellemek için, genellikle gebeliğin 12. ve 14. haftaları arasında rahim ağzına dikiş atılır. İşlem transvajinal (vajinal yolla) veya transabdominal (karından, laparoskopik veya açık ameliyatla) yollarla yapılabilir.
Kimlere Uygulanır?
Servikal serklaj işlemi, özellikle daha önceki gebeliklerinde 34. haftadan önce doğum yapan ya da servikal yetmezlik nedeniyle düşük yaşayan kadınlara uygulanır. Bunun dışında:
Leep işlemi gibi servikse yönelik operasyon geçirmiş olanlara,
Anormal rahim ağzı yapısına sahip bireylere,
Servikal travma geçiren kadınlara,
Önceki gebeliklerinde servikal serklaj öyküsü olanlara,
Rahim ağzında belirgin açıklık saptanan gebelere önerilir.
İşlem Öncesi Hazırlıklar Neler Olmalı?
İşlem öncesinde ayrıntılı bir jinekolojik muayene yapılır. Hekim, hastanın geçmiş tıbbi öyküsünü inceler, enfeksiyon riski açısından gerekli testler yapılır. Gerekli görülürse amniyotik sıvıdan örnek alınarak değerlendirme yapılır. İşlem öncesi cinsel perhiz önerilebilir. Hasta, tüm süreç hakkında bilgilendirilerek kaygısı azaltılmaya çalışılır.
Servikal Serklaj Nasıl Uygulanır?
İşlem sırasında hasta jinekolojik pozisyonda yatırılır. Lokal ya da epidural anestezi uygulanarak ağrı hissi azaltılır. Anestezi sonrası cerrah, rahim ağzına özel dikiş malzemeleri ile birkaç dikiş atarak açıklığı kapatır. Bu işlem genellikle 30-45 dakika arasında sürer ve işlem sonrası hasta birkaç saat gözlem altında tutulur.
İşlem Sonrası Neler Beklenmeli?
Servikal serklaj sonrası ilk birkaç gün hafif lekelenme, kramp ya da ağrı hissi normaldir. Ancak bu belirtiler uzun sürer ya da şiddetlenirse mutlaka hekime başvurulmalıdır. Dikişlerin alınma zamanı gebeliğin 37. haftası civarındadır. Ancak doğum erken başlarsa dikişler daha erken alınabilir.
Olası Riskler Neler?
Her cerrahi işlemde olduğu gibi, servikal serklaj da bazı riskler taşır. Bunlar arasında:
Enfeksiyon riski,
Rahim ağzında hasar oluşması,
Kanama,
Dikişlerin gevşemesi ya da yerinden oynaması,
Amniyon zarının erken yırtılması,
Rahimde yırtılma riski (nadir de olsa).
Bu riskler, hekimin dikkatli değerlendirmesi ve uygun hasta seçimiyle minimuma indirilebilir.
İşlem Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
İşlemden sonra:
Hekim önerisiyle antibiyotik kullanılabilir.
7-10 gün cinsel ilişkiden, spor faaliyetlerinden ve ağır kaldırmaktan kaçınılmalıdır.
Günlük aktivitelere genellikle ertesi gün dönülebilir.
Yüksek ateş, kötü kokulu akıntı, aşırı kanama veya ağrı gibi şikâyetler durumunda acil olarak hekime başvurulmalıdır.
Sık Sorulan Sorular ve Yanıtları
Servikal serklaj sonrası gebelik süresi ne kadar uzar?
İdeal şartlarda hamilelik süresi 5 haftaya kadar uzatılabilir. Bu süre annenin rahim yapısına ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Kontroller ne sıklıkla yapılmalıdır?
İşlem sonrasında düzenli jinekolojik muayene ve ultrason kontrolleri yapılmalıdır. Komplikasyon gelişmemesi için bu kontroller büyük önem taşır.
Uzman Uyarısı:
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Ayşe Demir, “Servikal serklaj işlemi, doğru zamanda ve doğru kişiye uygulandığında erken doğumun önüne geçmede oldukça etkili bir yöntemdir. Ancak her hasta için uygun olmayabilir, bu nedenle mutlaka detaylı muayene şarttır” açıklamasında bulundu.
