Nöbetçi Eczaneler
2024 yılının Nisan ve Haziran aylarını kapsayan ikinci çeyreği için gelir ve kurum geçici vergi beyannamelerinin verilme ve ödeme sürelerinde son gün yaklaşıyor.
Bu dönemde iş dünyasında dikkat çeken bir gelişme, enflasyon muhasebesi uygulamaları oldu. 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde, belirli mükelleflerin enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarılması kararlaştırıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamaları ve bu kapsamda merak edilen enflasyon muhasebesi uygulaması ile ilgili 10 soru ve cevabı derlendi.
Enflasyon Düzeltmesinden Kimler Yararlanacak?
2023 sonu itibarıyla brüt satışları 50 milyon liranın altında olan işletmeler, 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu karardan yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefinin yararlanacağını duyurdu. Kararın iş dünyası tarafından olumlu karşılandığı belirtilirken, enflasyon muhasebesi ile ilgili en çok merak edilen 10 soru ve cevap şöyle sıralandı:
1. Enflasyon Muhasebesi Nedir?
Enflasyon muhasebesi, paranın satın alma gücündeki değişiklikler nedeniyle mali tabloların gerçek durumu yansıtması amacıyla yapılan bir düzenlemedir. Bu uygulama, ekonomik şartların mali tablolara etkisini doğru bir şekilde gösterebilmek ve şirketlerin finansal durumlarını daha sağlıklı bir şekilde ifade edebilmeleri için yapılmaktadır.
2. Enflasyon Muhasebesi Nasıl Uygulanacak?
Enflasyon muhasebesi, mali tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetlerin, tablonun ait olduğu tarihteki değerlerine getirilmesini ifade eder. Uygulama, parasal olmayan kıymetlerin, enflasyon düzeltme katsayıları ile çarpılması suretiyle gerçekleştirilir. Bu yöntem, enflasyon nedeniyle paranın satın alma gücündeki düşüşlerin mali tablolara doğru bir şekilde yansıtılmasını sağlar.
3. Enflasyon Muhasebesi Neden Yapılıyor?
Enflasyon muhasebesi, işletmelerin mali tablolarının gerçek ekonomik durumu yansıtmasını sağlayan bir muhasebe pratiğidir. İşletmelerin ve ekonominin sağlıklı bir şekilde işlemesi, yatırım ve finansman kararlarının doğru verilmesi için enflasyon muhasebesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu uygulama, yüksek enflasyon ortamlarında mali tabloların gerçeği yansıtmayan sonuçlar üretmesini engellemektedir.
4. Uygulama Kimleri Kapsıyor?
Enflasyon muhasebesi, büyük ve orta ölçekli işletmeler, halka açık şirketler, ihracat ve ithalat yapan işletmeleri kapsar. Ayrıca, gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olup bilanço esasına göre defter tutan tüm vergi mükellefleri de bu uygulamadan sorumlu olacaktır. Ancak, küçük işletmeler ve belirli gelir grupları bu kapsam dışında bırakılmıştır.
5. Düzenleme Ne Zaman Uygulanacak?
2024 yılı ikinci geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi uygulanan beyannamelerin verilmesi için son tarih 13 Eylül olarak belirlenmiştir. Bu tarihe kadar, vergi mükelleflerinin düzeltme beyannamelerini vermeleri gerekmektedir.
6. Uygulamadan Kimler Muaf Olacak?
İşletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefleri, avukatlar, doktorlar, serbest meslek erbapları, zirai kazanç elde edenler, kira geliri, faiz, kar payı gibi menkul sermaye ve ücret geliri elde edenler enflasyon düzeltmesi kapsamına girmemektedir. Ayrıca, cirosu 2023 sonu itibarıyla 50 milyon liranın altında olan işletmeler, 2024 yılı ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarılmıştır. Ancak, bankalar ve finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf finansman ve varlık yönetim şirketleri 1 Ocak 2025’ten itibaren enflasyon muhasebesi uygulamasına geçecektir.
7. Karar Öncesi Beyanname Verenler Ne Yapacak?
Karar öncesinde beyanname vermiş olan mükellefler, 13 Eylül 2024 tarihine kadar düzeltme beyannamesi vererek herhangi bir ceza ve faiz ödemeden gerekli düzeltmeleri yapabileceklerdir. Bu düzenleme, mükelleflerin mağduriyet yaşamadan beyannamelerini güncellemelerini sağlayacaktır.
8. Yatırımların Muhasebeleştirilmesinde Enflasyon Düzeltmesi Nasıl Uygulanacak?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yatırım yapan mükellefler için enflasyon düzeltmesinde kolaylık sağlayacak formüller üzerinde çalıştıklarını belirtti. Şimşek, bu kapsamda, devam eden yatırımlar hesabının enflasyon düzeltmesinden kaynaklı değerlenmesi nedeniyle oluşan karların özel bir fona alınarak vergilendirilmemesi ve bu hesabın işletme döneminde 5 yıl gibi bir sürede vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınabilmesine yönelik bir modelin seçenekler arasında olduğunu söyledi. Bu düzenlemenin hayata geçebilmesi için Ekim ayında Meclis gündemine gelmesi bekleniyor.
9. Yabancı Para Cinsinden Olan Kıymetler Enflasyon Muhasebesine Tabi Tutulacak mı?
Yabancı para cinsinden olan hesaplar için kur değerlemesi yapılacağından ayrıca bir enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır. Ancak işletmelerin aktifinde bulunan yabancı para cinsinden hisse senetleri, iştirakler ve avanslar düzeltme tarihindeki döviz kuru ile değerlenecektir. Bu yaklaşım, yabancı para cinsinden varlıkların doğru bir şekilde muhasebeleştirilmesini sağlayacaktır.
10. Enflasyon Muhasebesi Şirket Değerlemelerini Etkileyecek mi?
Bilançolarında güçlü aktif hesaplara sahip olan mükellefler, bu varlıklarını sermayeleriyle edinmişlerse enflasyon düzeltmesinden olumlu etkileneceklerdir; çünkü vergi yükleri azalacaktır. Ancak borçları fazla olan mükellefler, borç kalemlerinin düzeltmeye tabi olmaması nedeniyle olumsuz etkilenebilir ve ilave vergi ödemeleri söz konusu olabilir.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in duyurduğu yeni enflasyon muhasebesi uygulamaları, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için çeşitli kolaylıklar getirmekte. Yeni düzenleme, yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefinin yükünü hafifletmeyi amaçlarken, ekonomik denge ve finansal şeffaflığı sağlamak adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. İş dünyasının bu yeni düzenlemelere nasıl tepki vereceği ve gelecekte ne tür sonuçların ortaya çıkacağı ise merak konusu.
