Yozgat’ın Güneybatısındaki Kadim İlçe: Yerköy
Yerköy, Yozgat ilinin güneybatısında yer alıp, Kırşehir, Kırıkkale ve Çorum illeriyle sınır komşusudur. İl merkezine 39 kilometre uzaklıktaki ilçe, 774 metre rakıma sahiptir.
Yerköy’ün yüzölçümü 1.245 kilometrekare olup, ilçe sınırları içinde 14 mahalle ve 60 köy bulunmaktadır. Karasal iklimin etkili olduğu ilçede bozkır alanlar geniş bir yer kaplamaktadır. Akarsu kenarları ise genellikle ağaçlıktır.
Yerköy’ün Tarihi
Osmanlı İmparatorluğu döneminde küçük bir köy olan Yerköy, Cumhuriyet döneminde Ankara-Kars demiryolunun hizmete girmesiyle birlikte gelişim göstermiştir. Bu stratejik gelişme sayesinde 1935 yılında bucak statüsü kazanan Yerköy, 1945 yılında ilçe olmuştur.
Coğrafi Yapısı
İlçenin büyük bir kısmını Delice Irmağı’nın taşıdığı alüvyonlarla örtülü olan Yerköy Ovası oluşturur. Doğu ve güneyinde Çiçekdağı ve Orta Dağı yükselirken, diğer bölgeler aşınmış tepelerle çevrilidir. İlçede en önemli akarsu, Karanlıkdere Vadisi’nden geçen ve Delice Irmağı’na karışan su kaynaklarıdır. Yaz aylarında suları azalan, ilkbaharda ise taşkınlara neden olan Delice Irmağı, ilçenin can damarıdır.
Nüfus ve Ekonomik Yapı
Yerköy halkının büyük çoğunluğu geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır. Buğday, arpa, nohut, ayçiçeği, şeker pancarı, patates, soğan, elma, kavun ve karpuz, ilçede yetiştirilen temel ürünlerdir. Hayvancılık ise hem mera hayvancılığı hem de besi hayvancılığı olarak yapılmaktadır. Bunun yanında ilçede çeşitli sanayi tesisleri de bulunmaktadır.
Nüfusun Tarihsel Gelişimi
Yerköy’ün nüfusu yıllara göre düzenli bir değişim göstermiştir. İşte nüfusun detaylı yıllara göre gelişimi:
Yıl | Toplam Nüfus | Şehir | Kırsal |
---|---|---|---|
1945 | 35.425 | 2.621 | 32.804 |
1950 | 37.702 | 3.550 | 34.152 |
1955 | 24.047 | 5.937 | 18.110 |
1960 | 28.497 | 8.244 | 20.253 |
1965 | 34.656 | 11.962 | 22.694 |
1970 | 41.489 | 18.208 | 23.281 |
1975 | 43.125 | 19.927 | 23.198 |
1980 | 44.979 | 21.026 | 23.953 |
1985 | 49.256 | 26.062 | 23.194 |
1990 | 48.462 | 26.248 | 22.214 |
2000 | 48.889 | 32.228 | 16.661 |
2007 | 42.219 | 31.197 | 11.022 |
2010 | 39.624 | 30.092 | 9.532 |
2015 | 36.507 | 28.435 | 8.072 |
2020 | 35.567 | 27.925 | 7.642 |
İklim ve Doğal Özellikler
Karasal iklimin etkili olduğu Yerköy’de yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise sert ve soğuk geçer. Yıllık yağışın büyük bir kısmı ilkbahar ve sonbahar aylarında düşmektedir. Deniz seviyesinden yüksekliğin az olması nedeniyle yaz sıcaklıkları, Yozgat merkezine kıyasla daha yüksektir. İlçede orman örtüsü %4,81 gibi düşük bir orana sahiptir. Mevcut ormanlık alanlar, kuzeybatıdaki Salmanlı köylerini kapsayan Aygar Dağı’ndaki baltalık meşe ormanlarından oluşmaktadır.
Tarihi ve stratejik önemi, verimli tarım alanları ve coğrafi özellikleri ile dikkat çeken Yerköy, bölge halkı için önemli bir yaşam ve üretim alanıdır. İlçenin gelişimi, tarım, hayvancılık ve sanayi sektörlerine olan yatırımlarla sürmektedir.