Nöbetçi Eczaneler
Yozgat Merkez, Cumhuriyet Meydanı’nın güneydoğusunda yer alan Yozgat Askerlik Şubesi Binası, mimarisi ve tarihi özellikleriyle bölgenin önemli yapılarından biridir. Kitabesinde yer alan bilgilere göre, bina H.1311 (M.1895-1896) tarihinde, Sultan II. Abdülhamid döneminde inşa edilmiştir. Osmanlı Devleti’nin modernleşme çabalarının bir yansıması olan bu yapı, dönemin mimari anlayışını yansıtan detaylarla donatılmıştır.
Yapının Genel Mimarisi
İki katlı olarak inşa edilen Yozgat Askerlik Şubesi Binası, yapımında kullanılan sarı renkli kesme taş malzemesiyle dikkat çeker. Taş işçiliğinin öne çıktığı bu yapının girişi, kuzey cephesindeki revaklı bir mahal üzerinden sağlanmıştır. Bu revak, dört adet silindirik taş sütunun taşıdığı kemerlerden oluşmaktadır. Sütunların üzerine oturtulmuş kemerler, duvarlara bindirildiği noktalarda yaprak motifleriyle süslenmiştir. Bu motifler, Osmanlı dönemi taş işçiliğinin estetik detaylarına ışık tutmaktadır.
Revaktan binaya giriş, taş çerçeveli, yuvarlak kemerli ve ahşap kanatlı bir kapıyla sağlanır. Kapının üzerindeki kemerin kilit taşı, aslanağzı kabartmasına benzer bir volütlü taş parça şeklinde tasarlanmıştır. Ayrıca taş çerçevenin üst kısmında, bir vazoda çiçek motifi ile süslenmiş bir çelenk figürü yer almakta ve bu figürün içerisinde eski Türkçe yazılar bulunmaktadır. Kapının her iki yanında ise yuvarlak kemerli taş çerçeveli iki pencere bulunmaktadır.
Cephe Detayları ve Cumba
Binanın kuzey cephesindeki revakların üzerine bir cumba inşa edilmiştir. Cumba kısmı, yuvarlak kemerli ve taş çerçeveli üç pencere ile çevrelenmiştir. Ayrıca yanlarda, aynı şekilde yuvarlak kemerli iki pencere bulunmaktadır. Bu cephe düzeni, simetrik bir anlayışla tasarlanmıştır. Cumbanın üçgen alınlığında ise Osmanlı devlet arması ve Sultan II. Abdülhamid’in tuğrası yer alır. Bu detay, yapının hem fonksiyonel hem de sembolik bir değer taşıdığını göstermektedir.
Revakların hemen altında, binanın mermer üzerine yazılmış kitabesi bulunmaktadır. Kitabe üç satır yazıdan oluşur ve cetvelle bölünmüş kısımlara sahiptir. Kitabede H.1311 tarihi açıkça okunmaktadır. Bu tarih, binanın yapılış dönemine dair kesin bir bilgi sunmaktadır.
Pencereler ve Cephe Süslemeleri
Binanın kuzey cephesi, iki kat boyunca düzenli bir şekilde yerleştirilmiş pencerelerle dikkat çeker. Birinci katta sekiz, ikinci katta da yine sekiz adet yuvarlak kemerli taş çerçeveli pencere bulunmaktadır. Katlar arasındaki yükseklik, taş silmelerle belirginleştirilmiştir.
Batı ve doğu cepheleri de benzer şekilde tasarlanmıştır. Batı cephesinde, birinci katta altı, ikinci katta yedi adet yuvarlak kemerli pencere bulunmaktadır. Doğu cephesindeki pencere düzeni, batı cephesiyle birebir aynıdır.
Güney cephesi ise farklı bir düzenleme sunar. Birinci katta, ortada taş çerçeveli ahşap kanatlı ikinci bir giriş kapısı yer almaktadır. Bu kapının her iki yanında yuvarlak kemerli birer pencere bulunmaktadır. İkinci katta ise yine yuvarlak kemerli yedi pencere bulunmaktadır. Bu düzenleme, güney cephesine farklı bir estetik katar.
Bodrum Katı ve Detayları
Binanın bodrum katı da mevcuttur. Bodrum kat pencereleri, silme taş çerçeveyle çevrilidir ve demir şebekelerle korunmaktadır. Bu tasarım, hem güvenlik hem de estetik kaygılarla yapılmış bir düzenlemeyi yansıtır.
Yozgat Askerlik Şubesi Binası, hem mimari özellikleri hem de tarihi değeriyle Osmanlı döneminden günümüze uzanan önemli bir yapıdır. İnşa edildiği dönemin taş işçiliği ve mimari anlayışını yansıtan bu bina, detaylı süslemeleri ve planlı cephe düzeniyle dikkat çekmektedir. Özellikle Osmanlı devlet arması, Sultan Abdülhamid’in tuğrası ve kitabesi gibi unsurlar, binanın yalnızca bir kamu binası değil, aynı zamanda bir sembol olduğunu da göstermektedir.
Bugün hala ayakta olan bu yapı, Yozgat’ın tarihine ışık tutmakta ve mimari estetiğiyle bölgenin kültürel mirasına katkıda bulunmaktadır. Osmanlı mimarisine ilgi duyanlar ve tarihi yapıları incelemek isteyenler için Yozgat Askerlik Şubesi Binası, mutlaka görülmesi gereken bir eser olarak değerlendirilmektedir.
