Yozgat il merkezinin yaklaşık 3 kilometre kuzeydoğusunda, Kirazlı Göleti’nin kuzeyinde yer alan ve tarihî bir öneme sahip olan Çeşka Yeraltı Şehri’nde kapsamlı bir temizlik çalışması gerçekleştirildi.
Yozgat Müze Müdürlüğü tarafından 2008 yılında başlatılan bu çalışma, yeraltı şehrinin korunması, arkeolojik mirasının gün yüzüne çıkarılması ve ziyaretçilere daha iyi bir deneyim sunulması amacıyla yapıldı.
Çeşka Yeraltı Şehri, yüksekçe bir tepenin üzerinde ve çevreye hâkim bir konumda bulunuyor. Bu stratejik yer, yeraltı şehrinin üç farklı yerden girişine sahip olduğunu gösteriyor. Ancak, kuzeybatı kısmındaki ana giriş kapısının kapanmış olduğu tespit edildi. Güney kısmında yer alan ikinci giriş, iki katlı kayaya oyulmuş mekânın yarısının yıkılmış olması nedeniyle kısmen kullanılabilir durumda. Bu mekânda iki ayrı odadan iki ayrı galeriye ulaşılabiliyor, fakat galerilerin içi kısmen dolmuş olduğu için bu girişler de tam olarak kullanılmıyor.
Güney kısmındaki odaların üzerinde bir ikinci kat bulunmakta. Doğu odasının duvarında yaklaşık 1,80 metre boyunda bir niş yer almakta, batı kısmındaki odada ise bir havalandırma bacası mevcut. Bu özellikler, yeraltı şehrinin hem yaşam alanları hem de havalandırma sistemleri hakkında bilgi veriyor.
Üçüncü giriş ise kuzeyde ve kayalık kütlenin alt eteklerinde dar bir galeriden sürünerek girilen bir alan. Bu dar galeriden yaklaşık 5 metre sonra geniş dikdörtgen bir odaya geçiş sağlanıyor. Bu odadan iki büyük oda, iki küçük oda ve karşılıklı iki galeriye açılan kapılar bulunmakta. Tavan yüksekliği yaklaşık 1.30 metre civarında olup, tonoz şeklinde inşa edilmiştir. Ayrıca, odalarda çeşitli boyutlarda nişler yer almakta.
Çeşka Yeraltı Şehri’nin üst kısmında kayalara oyulmuş büyük ve küçük mezar odaları bulunuyor. Bu mezarlar, yeraltı şehrinin tarihi ve kültürel önemini vurgulayan önemli buluntular arasında yer alıyor. Ayrıca, tepenin eteklerinde yıkıntı taşlar arasında Roma, Bizans ve Frig dönemlerine ait seramik parçalar bulunmuş. Bu seramikler, bölgenin geçmişine dair önemli ipuçları sunuyor.
Yozgat Müze Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen temizlik çalışmaları, yeraltı şehrinin tarihi mirasının korunması ve arkeolojik değerlerinin gün yüzüne çıkarılması açısından büyük önem taşıyor. Bu çalışmalar sayesinde, Çeşka Yeraltı Şehri’nin daha geniş bir kitleye tanıtılması ve gelecek nesillere aktarılan kültürel mirasın korunması sağlanıyor. Bu tür projeler, bölgenin tarihî zenginliklerini korumak ve tanıtmak için atılan önemli adımlardan biri olarak değerlendiriliyor.