12 Eylül tarihi, dünya genelinde pek çok önemli olaya, doğumlara ve kayıplara sahne olmuştur. İşte bu tarihte yaşanan bazı dikkat çekici olaylar:
Olaylar
- 1624: Dünyanın ilk denizaltısı, Londra’da test edildi. Bu, denizcilik tarihindeki en önemli gelişmelerden biri olarak kabul ediliyor ve modern denizaltı teknolojisinin temel taşlarını oluşturdu.
- 1937: Dersim İsyanı’nın lideri Seyit Rıza teslim oldu. Teslimiyetinin ardından yapılan yargılama sonucu Seyit Rıza, 15 Kasım 1937’de idam edildi. Dersim İsyanı, Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki önemli ayaklanmalardan biri olarak bilinir.
- 1953: Sovyetler Birliği’nde Nikita Kruşçev, Komünist Parti’nin 1. Sekreteri olarak seçildi. Bu seçim, Sovyetler Birliği’nde önemli bir dönemin başlangıcı oldu ve Kruşçev’in liderliği ülkenin gelecekteki politik yönelimlerini şekillendirdi.
- 1956: 6-7 Eylül Olayları davası başladı. İstanbul ve İzmir’de yaşanan olaylar sırasında birçok Rum vatandaşın iş yeri ve evi tahrip edilmiş, büyük maddi hasar meydana gelmişti.
- 1959: Sovyetler Birliği, Luna II roketini Ay’a fırlattı. Luna II, Ay’a ulaşan ilk insan yapımı nesne oldu ve uzay araştırmalarında önemli bir adım olarak kabul edildi.
- 1963: Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında Ortaklık Antlaşması imzalandı. Bu anlaşma, Türkiye’nin Avrupa ile entegrasyon sürecinin başlangıcı olarak kabul ediliyor.
- 1970: Filistinli gerillalar, Amerika Birleşik Devletleri, İsviçre, İngiltere ve Almanya’ya ait dört uçağı kaçırdı. Kaçırılan uçaklardan üçü Ürdün çölünde havaya uçurulurken, yolcular rehin alındı. Olay, uluslararası krizlere ve müzakerelere yol açtı.
- 1980: Türkiye’de ordu yönetime el koydu. Parlamento feshedildi, tüm siyasi faaliyetler durduruldu ve ülkede sıkıyönetim ile sokağa çıkma yasağı ilan edildi. 12 Eylül Darbesi, Türk siyasetinde ve toplumunda derin izler bıraktı.
- 1993: Türk boksör Nurhan Süleymanoğlu, Avrupa Boks Şampiyonası’nda altın madalya kazandı. Bu başarı, Türkiye’nin boksta kazandığı ilk altın madalya oldu.
- 2006: Diyarbakır’da meydana gelen patlamada 7’si çocuk 10 kişi hayatını kaybetti, 16 kişi yaralandı. Patlama, şehirde büyük bir üzüntüye ve tedirginliğe neden oldu.
Doğumlar
- 1888: Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu Maurice Chevalier doğdu. Chevalier, Fransız müziğinin ve sinemasının en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilir.
- 1921: Polonyalı bilimkurgu yazarı Stanislaw Lem doğdu. Lem, “Solaris” gibi eserleriyle tanınan ve dünya çapında büyük bir okuyucu kitlesine sahip bir yazardır.
- 1941: Türk rejisör Çetin İnanç doğdu. İnanç, Türk sinemasının önemli isimlerinden biri olarak kabul edilir ve özellikle aksiyon ve macera türündeki çalışmalarıyla tanınır.
- 1951: İrlandalı siyasetçi Bertie Ahern doğdu. Ahern, İrlanda’nın 1997-2008 yılları arasındaki başbakanı olarak görev yaptı ve ülkede önemli reformlara imza attı.
- 1980: Çinli basketbol oyuncusu Yao Ming doğdu. 2.29 metre boyundaki Yao, NBA’de Houston Rockets takımında oynadı ve Çin basketbolunun uluslararası alanda tanınmasında büyük rol oynadı.
Ölümler
- 1932: Türk gazeteci ve yazar Ahmet Rasim vefat etti. Rasim, Türk edebiyatının ve basınının önemli isimlerinden biri olarak bilinir.
- 1977: Güney Afrikalı siyah hakları savunucusu Steve Biko, gözaltında iken öldü. Biko’nun ölümü, Güney Afrika’daki apartheid rejimine karşı uluslararası tepkilerin artmasına yol açtı.
- 1992: Amerikalı aktör Antony Perkins hayatını kaybetti. Perkins, özellikle “Psycho” filmindeki Norman Bates rolüyle tanınır.
- 2003: Amerikalı müzisyen Johnny Cash vefat etti. Cash, country müziğin efsane isimlerinden biri olarak kabul edilir ve geniş bir hayran kitlesine sahipti.
- 2001: Gazeteci Abbas Parmaksızoğlu, İstanbul’da öldü. Parmaksızoğlu, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin ilk üyelerinden biriydi ve gazetecilik alanında önemli katkılarda bulunmuştu.
12 Eylül, tarihte birçok önemli olayın ve kişilerin doğum ya da ölüm tarihlerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu olaylar, dünya ve Türkiye tarihinin seyrini etkileyen gelişmeler arasında yer almaktadır.